Vào những năm 60 của thế kỷ trước, trên con đường Trần Hưng Đạo nối liền Sài Gòn-Chợ Lớn, cứ vào mùa rằm tháng 8 là mọi người lại đổ sô về đây để chọn mua những món bánh trung thu cổ truyền thơm ngon.
Nghề làm bánh trung thu ở Sài Gòn xưa
Nghề làm bánh trung thu ở đất Sài Gòn bắt nguồn từ những người đầu bếp Trung Quốc. Trước 1945, trục đường Galliéni (nay là đường Trần Hưng Đạo) nối liền Sài Gòn-Chợ Lớn, là trung tâm buôn bán sầm uất. Dọc trục đường này mọc lên dãy phố cao lầu, tửu điếm, hiệu buôn nhộn nhịp người mua kẻ bán, ăn uống, đàn ca hát xướng. Vào mùa trung thu, các loại bánh nướng, bánh dẻo được làm thủ công, bày bán nhưng còn rất thưa thớt.
Tới những năm 50 của thế kỷ trước, các quầy bánh trung thu mới bắt đầu xuất hiện nhiều nhưng cũng chỉ quanh quẩn khu vực Chợ Lớn. Đến những năm 60, bánh trung thu mới được tiêu thụ rộng rãi hơn ở Sài Gòn - Chợ Lớn, và bắt đầu được người dân các tỉnh miền Nam bộ và Trung bộ ưa chuộng. Lúc này, những cái tên Đồng Khánh, Long Xương, Tân Tân, Đại Chúng, Đông Hưng Viên...đã trở thành những thương hiệu quen thuộc với người dân nơi đây.
Bánh trung thu ngày xưa chia làm 2 nhóm: nhóm bánh dẻo và nhóm bánh nướng.
Bánh dẻo xuất hiện trước bánh nướng. Trước đó cả tháng trời, các hãng bánh đã lo thu mua nguyên liệu làm nhân bánh và các loại gạo nếp ngon để làm áo bánh. Bánh dẻo bắt mắt nhất là phần áo, phải vừa trắng vừa mềm vừa mịn, hiện rõ đầy đủ các nét chìm nổi của bông hoa 8 cánh hoặc 10 cánh, ăn vào ngọt đậm, thơm dịu.
Bí quyết này phụ thuộc vào tay nghề thợ chính. Gạo nếp đem rang rồi xay, hoặc giã nhỏ mịn, nhào với nước đường thắng ủ hương bưởi. Phần nhân bánh gồm mứt hạt sen, hạt bí, hạt dưa, hạt mè, hạnh nhân… ủ trộn với đậu xanh hoặc đậu đen, khoai môn… qua nhiều công đoạn xử lý với những bí quyết tạo mùi hương riêng độc đáo. Bánh dẻo ban đầu chỉ có nhân ngọt. Về sau, người ta mới phá cách cho thêm trứng vịt muối, lạp xưởng, gà quay… vào.
Bánh nướng với phần áo được nướng vàng đậm nhạt tùy theo ý thích khách hàng, còn phần nhân được làm với gà quay, heo quay, yến sào, vi cá, bánh 1 trứng, 2 trứng... tùy theo sự ngẫu hứng của người làm.
Qua thời gian, nghề làm bánh trung thu dần dần được người Việt học tập và sáng tạo ra những hương vị mới. Ngày càng xuất hiện nhiều nhãn hiệu bánh trung thu nổi tiếng của người Việt.
Ngày nay, cứ vào mỗi mùa trăng rằm tháng 8 là phố phường Sài Gòn tràn ngập các cửa hàng bán bánh trung thu với vô vàn các chủng loại bánh. Từ bánh dẻo đến bánh nướng, từ các loại bánh cổ truyền đến hiện đại, từ bình dân đến cao cấp....
